Onderzoeksmethoden in de kunsten | Research methods in the arts
Artistiek onderzoek, zijn methoden en visie op methodologie, worden langzaam ‘volwassen(er)’: het is minder belast door de waarden van een strikt paradigma zoals kwantitatief en kwalitatief, of door onnodige algemeenheden zoals stellingen dat alle artistiek werk (of artistieke processen) ook onderzoek is. Net zoals bij andere academische disciplines ontstaat steeds meer een zicht op artistiek onderzoek dat het artistieke centraal stelt, tegelijkertijd resonanties verkent met niet-artistieke disciplines, en van daaruit ook het emergente, onverwachte en artistiek-eigene op een methodologisch niveau meeneemt.
Het openen van een gespreksruimte is de drijfveer achter dit dossier. Kunstenaar-onderzoekers gaan de toekomst met veel inventiviteit, eigenheid, denkkracht, toewijding en waar nodig met rebelse daadkracht tegemoet. Niet alleen door invulling te geven aan de soms radicaal vernieuwende mogelijkheden die methode en onderzoek bieden in een artistieke context, maar ook door na te denken over nieuwe wegen, gebiedsuitbreidingen en de creatie van discipline-eigen instrumenten.
Gezien het toenemende internationale karakter van het hoger kunstonderwijs in Vlaanderen en Nederland ontvangt de redactie een groeiend aantal inzendingen in het Engels. Om tegemoet te komen aan dit meertalige lezerspubliek besloot de redactie Engelstalige en Nederlandstalige artikelen naast elkaar te publiceren. Dat beantwoordt niet alleen aan het meertalige discours rond onderzoeksmethoden in de kunsten, het weerspiegelt tegelijkertijd ook de internationale dynamiek van het kunstenveld.
+++
Artistic research, its methods and its vision on methodology have been gradually ‘maturing’: less hampered by the values of a strict paradigm like qualitative or quantitative research, or by unnecessary generalisations such as the claim that all artistic work (or every artistic process) is also research. As in other academic disciplines, insight into artistic research grows and puts the artistic aspect centre stage, while also exploring the parallels with non-artistic disciplines and, from there, incorporating the emergent and unexpected at a methodological level, along with what is specific to art.
Opening up a space for dialogue has been the motivation behind this issue. Artistic researchers will face the future with inventiveness, character, thinking power, devotion as well as rebellious decisiveness where needed. Not only by seizing the sometimes radically innovative opportunities that method and research bring to an artistic context, but also by exploring new pathways, pondering territorial expansions and creating tools that are specific to the discipline.
Given the increasingly international character of higher art education in Flanders and the Netherlands, the editors are receiving a growing number of submissions in English. In order to accommodate this multilingual readership, the editors decided to publish English-language and Dutch-language articles side by side. Not only does this respond to the multilingual discourse on research methods in the arts, it also reflects the international dynamics of the arts field.
← Terug naar overzichtI Had a Dream…
Marcel CobussenAt present, artistic research can draw on many already existing research methods, methods tried and tested in the natural sciences, social sciences, or humanities. In and through art, in and through artistic research, in and through artistic explorations and experimentations, however, these methods can also be rethought, rethought as a form of cultural cannibalism or antropofagia.
Op weg naar een vruchtbare vallei. Over methoden en methodologieën in artistiek onderzoek
Falk Hübner en Joost VanmaeleOnderzoek in de kunsten is de laatste decennia sterk gegroeid aan de kunsthogescholen en universiteiten: de herformulering van de artistieke praktijk als een onderzoekspraktijk (‘alle kunst is onderzoek’) heeft in toenemende mate plaatsgemaakt voor de actieve uitdieping van kunst als een ...
The constellation of things and practices. Pluralistic paths in artistic research methodology
Adilia YipArtistieke onderzoeksmethodologie is pluralistisch, veranderlijk en buigzaam. Ze vormt een constellatie van onderzoeksdingen en -praktijken die een veelheid aan opties en mogelijkheden in zich dragen. Er is bovendien een dualistisch concept op gestoeld: het vooraf uitgestippelde pad bepaald door de ...
Video als stimulus. De mogelijkheden van de Stimulated Recall Methode in de artistieke onderzoekpraktijk
Esther SchopmanHet registreren of documenteren van een performance zal voor uitvoerend kunstenaars niet vreemd zijn. Minder bekend is waarschijnlijk het inzetten van een video-opname om zoveel mogelijk gedachten te activeren die door het hoofd speelden tijdens de performance. Deze onderzoekmethode wordt ...
Teamwork in songwriting. Co-creation as a method for multilingual songwriting
Ronja MaltzahnIn dit artikel gaat Ronja Maltzahn dieper in op voorbeelden en ervaringen van cocreatie als een methode om tot meertalige songwriting en muzikale vertaling te komen. Ze maakt een onderscheid tussen een hiërarchisch en een niet-hiërarchisch perspectief – wat ze w...
Vijf reflecties. Over schrijven, archiefonderzoek en associatieve preoccupaties
Hannah Van HoveIn vijf reflecties verkent Hannah Van Hove, vanuit haar eigen schrijf- en onderzoekservaringen, wat het betekent om in het onderzoeksproces de ‘ik’, meestal ogenschijnlijk weggecijferd in academische teksten, te benadrukken. Een centrale vraag bij deze bedenkingen betreft de invloed van de o...
Are there things only artists can do? Archiving through a treadmill
Carolina BonfimDit artikel deelt de methodes en strategieën van het praktijkgeoriënteerde onderzoeksproject Ninety movements on TECHNOGYM G6508D. Het onderzoek ontleedt lopen als activiteit in al zijn dimensies door het unieke en persoonlijke in elk gebaar en elke manier va...
Customizing a methodological approach. Researching Giacinto Scelsi’s performance practice through animated scores
Marco FusiDit artikel zoomt in op het definiëren en vervolgens toepassen van de onderzoeksmethodologie die Marco Fusi aanwendde om het creatieve proces van de Italiaanse componist en dichter Giacinto Scelsi te bestuderen. De gebruikte methode is bewust zo ontwikkeld dat z...
Kannibalistisch kabaal. Een wansmakelijk recept voor artistieke benadering en kladderij
Joeri VerbesseltIn deze bijdrage experimenteert Joeri Verbesselt met de troop van de kannibaal om over de positie van de kunstenaar binnen de hedendaagse (populaire) cultuur te reflecteren. Hij haalt zijn ingrediënten enerzijds uit de westerse geschiedenis van kannibalisme. Maar anderzijds b...
Presentatie als methode. Naar een geïntegreerde benadering van disseminatie in artistiek onderzoek
Mariske BroeckmeyerNet als in meer traditioneel academisch wetenschappelijk onderzoek wordt de artistiek onderzoeker vaak verzocht zijn of haar methodiek te duiden. Zowel een talige als een artistieke flexibiliteit blijkt noodzakelijk om te kunnen resoneren met een divers publiek uit uiteenlopende contexten. ...
De expo en de exposant. Reflecties bij de expo Poetas Sin Alfabeto
Jan VrommanMet zijn tweeën een tentoonstelling bouwen, uitgaande van het idee dat beide kunstenaars niet naast elkaar werken, maar hetzelfde verhaal dienen. Dat was het eenvoudige opzet van Poetas Sin Alfabeto. Documentairemaker Jan Vromman en danser Vincent Dunoyer sloegen de h...
Artistic research: ‘Though this be madness, yet there is method in ‘t’
Vincent MeelbergArtistic research, being a relatively young academic discipline, is sometimes characterized as being ‘methodless’. Artistic research has no method, some maintain, and instead proceeds from an intuitive, informal basis, and therefore cannot be considered a proper scholarly practice. If this inde...
Voorbij representatie: zoeken naar nieuwe vormen van kennis
Zeynep KubatHoe kan academisch onderzoek losbreken uit zijn rigide kaders van representatie en zelfbevestiging, en meer openstaan voor ervaringsgerichte vormen van kennis en onze wereld in al haar multisensoriële facetten? Het concept van de niet-representatieve theorie wordt steeds vaker naar v...
Arts-based research is geen artistic research - Meer dan een woordspel
Klaas TindemansOnderzoek levert kennis op, laten we daarvan uitgaan. Discussies over artistiek onderzoek draaien vervolgens vaak rond de vraag of een artistieke methode een ander soort kennis oplevert. Neem bijvoorbeeld onderzoek over de lichamelijkheid van de toneelspeler. Levert dat iets anders ...
Artistic research … Where to start? – Why not with a handbook?
Falk HübnerAs the various contributions to this thematic issue on methods undoubtedly show, it is safe to say that both the discipline of research in and through the arts, as well as the discourse on methods within the discipline are still ...
Pathways to a fertile valley. On methods and methodologies in artistic research
Falk Hübner & Joost VanmaeleOnderzoek in de kunsten is de laatste decennia sterk gegroeid aan de kunsthogescholen en universiteiten: de herformulering van de artistieke praktijk als een onderzoekspraktijk (‘alle kunst is onderzoek’) heeft in toenemende mate plaatsgemaakt voor de actieve uitdieping van kunst als een ...