Dit artikel verscheen in FORUM+ vol. 25 nr. 2, pp. 25-35

DOI + Bronvermelding Download artikel
Artistieke bijdrage

(Dis)placed interventions. Tussen gedeelde en publieke ruimte

Elly Van Eeghem
KASK School of Arts Gent

Sinds 2012 richt kunstenaar Elly Van Eeghem haar blik en lens op hoe steden veranderen. In de voorbije zes jaar werkte ze in verschillende stadswijken in Parijs, Berlijn, Montreal en Gent. Ze gebruikte foto- en video-opnames, acties in de publieke ruimte en archiefbeelden om collectieve interventies met lokale buurtbewoners op gang te brengen. Momenteel werkt ze aan een boek en een documentaire podiumvoorstelling als slot van dit project. Voor de beeldkatern van FORUM+ maakte ze een selectie uit archiefbeelden, verzameld tijdens binnen- en buitenlandse residenties.

Since 2012 the artist Elly Van Eeghem has directed her gaze and lens at the way towns change. During the past six years she has worked in various urban districts in Paris, Berlin, Montreal and Ghent. She uses photography and video, actions in the public space and archive images in order to kickstart collective interventions with local residents. At present she is working on a book and a documentary stage presentation as the crowning piece of this project. She has made a selection of archive images collected during her residences both in Belgium and abroad for the picture supplement of FORUM+.

Ik kijk nu terug naar de verschillende beelden van publieke ruimtes die ik de afgelopen jaren fotografeerde of verzamelde. Ik herbeluister audio-opnames van gesprekken die ik had met stadsplanners, bewoners, architecten, beleidsmakers, buurtwerkers, ... Die veelheid aan beelden en uitspraken wil ik in het boek en de voorstelling samenbrengen in een meervoudige blik op wat verstedelijking is en doet. De publieke ruimte is daarin voor mij cruciaal. Wat betekent publiek? Waar is de stad publiek? Wie is het publiek? Hoe maak je publiek? Momenteel zoek ik steeds wisselende beeldselecties bijeen om antwoorden te vinden op vragen die mij bezighouden.

Hoe verhoudt de trappenhal (‘de gemene delen’) van een woonblok zich tot de straat? Is publieke ruimte vol of leeg, binnen of buiten?

Welke opvattingen over het publieke maakten een park of plein, initieel ontworpen als ontmoetingsplaats, tot kijkgroen? Welke impact heeft een geniaal, maar nooit gerealiseerd ontwerpplan op het collectief geheugen van de publieke ruimte?

Is een stadsbuurt met openbaar vervoer meer publiek dan een verkaveld autolandschap?

Hoe verschillen wij, die voor een dag autovrij ‘straatfeesten’ op een snelwegviaduct, van hen die jaren voordien vol vooruitgangsgeloof de ruimte van die pas geopende viaduct kwamen bewonderen?

Alle beelden cirkelen rond één essentiële vraag.

What: straatbeeld Asnières-sur-Seine Parijs 1989 (filmstill van een overheadprojectie) © Archives Asnières
makes: straatbeeld Bloemekenswijk Gent 1953, persoonlijk archief Elly Van Eeghem
this: ontwerptekening met centrale zwemvijver Hoefijzerwoonwijk 1928 © Landesarchiv Berlin
common: Bijzonder Plan van Aanleg met centraal handelsplein Malem 1951 © Stadsarchief Gent
landscape: luchtfoto Town of Mount Royal 1959 © Archives Nationales de Quebec
public: luchtfoto Park Extension Montreal 1947 © Archives Nationales de Quebec
space?: opening E17-viaduct 1970 © Stadsarchief Gent

+++

Elly Van Eeghem

maakt video’s, foto’s, installaties en acties in de publieke ruimte. Het ontwerp en het gebruik van de stad en het verstedelijkt landschap inspireren haar praktijk. Ze maakt zowel individueel werk als collectieve projecten in samenwerking met buurtbewoners, schoolkinderen of verwante makers. Als artistiek docent en onderzoeker is ze verbonden aan KASK School of Arts Gent, waar ze in 2019 een doctoraat in de kunsten afrondt. Haar werk wordt sinds 2012 als stadsresidentie ondersteund door Kunstencentrum Vooruit in Gent.

www.ellyvaneeghem.be